Eπιστημονική Oνομασία:
Santolina chamaecyparissus
Άλλες Ονομασίες:
Σαντολίνα
Λεβαντίνη γκρίζα
Η λεβαντίνη είναι ένα πολύ δημοφιλές φυτό στην Ελλάδα. Είναι πυκνή, συμπαγής, αρωματική, πολύ ανθεκτική και ευπροσάρμοστη. Μπορεί να βρεθεί πολύ εύκολα στα περισσότερα φυτώρια και ανθοεκθέσεις.
Η λεβαντίνη ενδημεί στις μεσογειακές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της χώρας μας. Στη φύση φυτρώνει συνήθως σε ζεστά, ανοιχτά και ηλιόλουστα μέρη με ασβεστώδες αλκαλικό έδαφος όπως πλαγιές, μεσογειακές παράκτιες περιοχές, ξερά λιβάδια κ.ά. Το γένος Santolina περιλαμβάνει από 5 έως 24 είδη, ανάλογα με τον ταξινομιστή. Το είδος S. chamaecyparissus πάντως ειναι από τα σταθερά. Το όνομα του συγκεκριμένου είδους chamaecyparissus (χαμαικυπάρισσος) το πήρε από την επιφανειακή ομοιότητα του φυλλώματος μ’αυτού του κωνοφόρου. Η λεβαντίνη δεν έχει καμία σχέση με τη λεβάντα, η λεβάντα ανήκει στην οικογένεια των χειλανθών ή σελινιδών μαζί μ’άλλα μυρωδικά και φαρμακευτικά φυτά όπως το θυμάρι, η ρήγανη , ενώ η λεβαντίνη ανήκει στην οικογένεια των συνθέτων ή αστεριδών, μαζί με τις μαργαρίτες, τα μαρούλια και πολλά άλλα φυτά.
Η λεβαντίνη είναι πολυετής, ξυλώδης και αειθαλής θάμνος, πολύ πυκνος και χαμηλός με πολλές παραφυάδες. Οι παλαιότεροι βλαστοί αποκτούν μεγάλο πάχος με τα χρόνια. Το φυτό έχει μέτριες διαστάσεις, με μέγιστο ύψος τα 60 εκ. και πλάτος το 1 μέτρο, αν και συνήθως είναι μικρότερο. Τα κλαδιά του είναι πολύ πυκνά, κι όλος ο θάμνος είναι συμπαγής. Τα φύλλα είναι μικρά, πυκνά, σύνθετα φτεροειδή με ασιμωπό χνούδι, δίνοντας στο φυτό ένα γκριζοπράσινο χρώμα, και αρωματικά αν τριφτούν. Τα άνθη βγαίνουν κατά κίτρινα κεφάλια διαμέτρου 1-2 εκ. πολύ πάνω απ’το φύλλωμα σε ψηλούς (10-25 εκ.), λεπτούς και λείους βλαστούς. Το φυτό ανθίζει Μάιο-Ιούνιο, αλλά τα ξερά άνθη παραμένουν για όλο το καλοκαίρι. Τα άνθη έχουν διαφορετική μυρωδιά απ’το φύλλωμα.
Το φυτό καλλιεργείται για το γκριζοπράσινο αρωματικό φύλλωμά του, το πυκνό και συμπαγές σχήμα του και λιγότερο για τ’άνθη του. Φυτεύεται σε κήπους σε κοντές συστάδες θάμνων, σε όρια κοντών θάμνων ή ως ψηλή εδαφοκάλυψη. Φυτεύεται επίσης και σε δοχεία. Θα πρέπει να βρίσκεται σε ζεστή και ηλιόλουστη θέση, μ’όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες ήλιο την ημέρα. Στη σκιά η ανάπτυξή του θα μειωθεί και θα γίνει πολύ αραιό, με λεπτούς βλαστούς που θα στρέφονται προς το πιο φωτεινό σημείο. Ευδοκιμεί σε ελαφρύ αμμώδες ή μέτριο αμμωπηλώδες έδαφος με ουδέτερο ή αλκαλικό ph και καλή αποστράγκιση. Το φυτό δεν ανέχεται συνεχή υγρασία στις ρίζες του και το έδαφος θα πρέπει ν’αφεθεί να στεγνώνει ανάμεσα στα ποτίσματα. Αν βρίσκετε σε γλάστρα, θα πρέπει ν’αδειάζετε το νερό που λιμνάζει στο πιατάκι. Αντέχει στην ξηρασία και τον έντονο άνεμο. Το χειμώνα δεν έχει πρόβλημα έως τους -15 βαθμούς, αρκεί το έδαφος να στραγκίζει καλά από τα πολλά νερά των βροχών. Λιπαίνετε περιοδικά με ισορροπημένο λίπασμα ή αναμειγνύοντας οργανικό υλικό όπως κοπριά ή κομπόστ στο έδαφος.
Πολλαπλασιάζεται με σπόρο (εγγενώς) και βλαστητικά (αγενώς). Ο σπόρος συλλέγεται από τους ξηρούς καρπούς (τα ξερά κεφάλια) το καλοκαίρι και σπέρνεται σ’ελαφρύ έδαφος. Μετά από ένα χρόνο τα φυτά θα έχουν μεγαλώσει αρκετά και θα μπορούν να φυτευθούν στην οριστική τους θέση. Πολλαπλασιάζεται και με μοσχεύματα, τα οποία είναι κλαδιά που κόβονται μαζί με λίγο φλοιό και ξύλο από το γονικό τους κλαδί και φυτεύονται σε υγρό μέρος μέχρι να ριζώσουν. Σε μερικές εβδομάδες θα έχουν πιάσει. Τέλος ο πιο εύκολος τρόπος είναι με διαίρεση. Απλά σκάβετε μια παραφυάδα του φυτού και την κόβετε μ’ένα μαχαίρι ή παρόμοιο εργαλείο, μαζί με το ριζικό της σύστημα, καλύτερα άνοιξή ή φθινόπωρο. Μετά μπορείτε να τη φυτέψετε σε μια άλλη θέση χωρίς ιδιαίτερη αρχική φροντίδα, εκτός από λίγα καλά αρχικά ποτίσματα. Εάν όμως η παραφυάδα είναι πολύ μικρή θα χρειαστεί λίγη σκιά μέχρι να δείξει σημάδια ανάπτυξης.
Το φυτό είναι πολύ ανθεκτικό σε εντομολογικές και μυκητολογικές ασθένειες. Σε συνθήκες χαμηλού φωτός γίνεται αραιό και με λεπτά, αδύναμα κλαδιά. Η συνεχής υγρασία μπορεί να σαπισει τις ρίζες του.
Κλάδεμα συνήθως δε χρειάζεται αφού διατηρεί από μόνο του το συμπαγές του σχήμα. Ωστόσο περιοδικά μπορεί να γίνει για ακόμα περισσότερη πύκνωση του φυτού. Το φυτό μπορεί να κλαδεφτεί πολύ αυστηρά χωρίς προβλήματα, αλλά επειδή τα μπουμπούκια σχηματίζονται στο ξύλο της προηγούμενης χρονιάς, δε θ’ανθίσει τη χρονιά που θα κλαδευτεί. Ιδανική εποχή είναι νωρίς την άνοιξη.
Έχω ένα τέτοιο φυτό εδώ και δύο χρόνια. Το πήρα απ’τον πατέρα μου από διαίρεση πριν δύο χρόνια τέτοιο μήνα. Είναι πολυ ανθεκτικό και το συνιστώ σε κάποιον που θέλει ένα φυτό με λίγες σχετικά απαιτήσεις. Έχω παρατηρήσει ότι αν και η ανάπτυξή του είναι μέτρια, και ίσως στην αρχή δε φαίνεται να μεγαλώνει και πολύ, σιγά-σιγά φτάνει σε μεγάλο μέγεθος.
Η λεβαντίνη ενδημεί στις μεσογειακές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της χώρας μας. Στη φύση φυτρώνει συνήθως σε ζεστά, ανοιχτά και ηλιόλουστα μέρη με ασβεστώδες αλκαλικό έδαφος όπως πλαγιές, μεσογειακές παράκτιες περιοχές, ξερά λιβάδια κ.ά. Το γένος Santolina περιλαμβάνει από 5 έως 24 είδη, ανάλογα με τον ταξινομιστή. Το είδος S. chamaecyparissus πάντως ειναι από τα σταθερά. Το όνομα του συγκεκριμένου είδους chamaecyparissus (χαμαικυπάρισσος) το πήρε από την επιφανειακή ομοιότητα του φυλλώματος μ’αυτού του κωνοφόρου. Η λεβαντίνη δεν έχει καμία σχέση με τη λεβάντα, η λεβάντα ανήκει στην οικογένεια των χειλανθών ή σελινιδών μαζί μ’άλλα μυρωδικά και φαρμακευτικά φυτά όπως το θυμάρι, η ρήγανη , ενώ η λεβαντίνη ανήκει στην οικογένεια των συνθέτων ή αστεριδών, μαζί με τις μαργαρίτες, τα μαρούλια και πολλά άλλα φυτά.
Η λεβαντίνη είναι πολυετής, ξυλώδης και αειθαλής θάμνος, πολύ πυκνος και χαμηλός με πολλές παραφυάδες. Οι παλαιότεροι βλαστοί αποκτούν μεγάλο πάχος με τα χρόνια. Το φυτό έχει μέτριες διαστάσεις, με μέγιστο ύψος τα 60 εκ. και πλάτος το 1 μέτρο, αν και συνήθως είναι μικρότερο. Τα κλαδιά του είναι πολύ πυκνά, κι όλος ο θάμνος είναι συμπαγής. Τα φύλλα είναι μικρά, πυκνά, σύνθετα φτεροειδή με ασιμωπό χνούδι, δίνοντας στο φυτό ένα γκριζοπράσινο χρώμα, και αρωματικά αν τριφτούν. Τα άνθη βγαίνουν κατά κίτρινα κεφάλια διαμέτρου 1-2 εκ. πολύ πάνω απ’το φύλλωμα σε ψηλούς (10-25 εκ.), λεπτούς και λείους βλαστούς. Το φυτό ανθίζει Μάιο-Ιούνιο, αλλά τα ξερά άνθη παραμένουν για όλο το καλοκαίρι. Τα άνθη έχουν διαφορετική μυρωδιά απ’το φύλλωμα.
Το φυτό καλλιεργείται για το γκριζοπράσινο αρωματικό φύλλωμά του, το πυκνό και συμπαγές σχήμα του και λιγότερο για τ’άνθη του. Φυτεύεται σε κήπους σε κοντές συστάδες θάμνων, σε όρια κοντών θάμνων ή ως ψηλή εδαφοκάλυψη. Φυτεύεται επίσης και σε δοχεία. Θα πρέπει να βρίσκεται σε ζεστή και ηλιόλουστη θέση, μ’όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες ήλιο την ημέρα. Στη σκιά η ανάπτυξή του θα μειωθεί και θα γίνει πολύ αραιό, με λεπτούς βλαστούς που θα στρέφονται προς το πιο φωτεινό σημείο. Ευδοκιμεί σε ελαφρύ αμμώδες ή μέτριο αμμωπηλώδες έδαφος με ουδέτερο ή αλκαλικό ph και καλή αποστράγκιση. Το φυτό δεν ανέχεται συνεχή υγρασία στις ρίζες του και το έδαφος θα πρέπει ν’αφεθεί να στεγνώνει ανάμεσα στα ποτίσματα. Αν βρίσκετε σε γλάστρα, θα πρέπει ν’αδειάζετε το νερό που λιμνάζει στο πιατάκι. Αντέχει στην ξηρασία και τον έντονο άνεμο. Το χειμώνα δεν έχει πρόβλημα έως τους -15 βαθμούς, αρκεί το έδαφος να στραγκίζει καλά από τα πολλά νερά των βροχών. Λιπαίνετε περιοδικά με ισορροπημένο λίπασμα ή αναμειγνύοντας οργανικό υλικό όπως κοπριά ή κομπόστ στο έδαφος.
Πολλαπλασιάζεται με σπόρο (εγγενώς) και βλαστητικά (αγενώς). Ο σπόρος συλλέγεται από τους ξηρούς καρπούς (τα ξερά κεφάλια) το καλοκαίρι και σπέρνεται σ’ελαφρύ έδαφος. Μετά από ένα χρόνο τα φυτά θα έχουν μεγαλώσει αρκετά και θα μπορούν να φυτευθούν στην οριστική τους θέση. Πολλαπλασιάζεται και με μοσχεύματα, τα οποία είναι κλαδιά που κόβονται μαζί με λίγο φλοιό και ξύλο από το γονικό τους κλαδί και φυτεύονται σε υγρό μέρος μέχρι να ριζώσουν. Σε μερικές εβδομάδες θα έχουν πιάσει. Τέλος ο πιο εύκολος τρόπος είναι με διαίρεση. Απλά σκάβετε μια παραφυάδα του φυτού και την κόβετε μ’ένα μαχαίρι ή παρόμοιο εργαλείο, μαζί με το ριζικό της σύστημα, καλύτερα άνοιξή ή φθινόπωρο. Μετά μπορείτε να τη φυτέψετε σε μια άλλη θέση χωρίς ιδιαίτερη αρχική φροντίδα, εκτός από λίγα καλά αρχικά ποτίσματα. Εάν όμως η παραφυάδα είναι πολύ μικρή θα χρειαστεί λίγη σκιά μέχρι να δείξει σημάδια ανάπτυξης.
Το φυτό είναι πολύ ανθεκτικό σε εντομολογικές και μυκητολογικές ασθένειες. Σε συνθήκες χαμηλού φωτός γίνεται αραιό και με λεπτά, αδύναμα κλαδιά. Η συνεχής υγρασία μπορεί να σαπισει τις ρίζες του.
Κλάδεμα συνήθως δε χρειάζεται αφού διατηρεί από μόνο του το συμπαγές του σχήμα. Ωστόσο περιοδικά μπορεί να γίνει για ακόμα περισσότερη πύκνωση του φυτού. Το φυτό μπορεί να κλαδεφτεί πολύ αυστηρά χωρίς προβλήματα, αλλά επειδή τα μπουμπούκια σχηματίζονται στο ξύλο της προηγούμενης χρονιάς, δε θ’ανθίσει τη χρονιά που θα κλαδευτεί. Ιδανική εποχή είναι νωρίς την άνοιξη.
Έχω ένα τέτοιο φυτό εδώ και δύο χρόνια. Το πήρα απ’τον πατέρα μου από διαίρεση πριν δύο χρόνια τέτοιο μήνα. Είναι πολυ ανθεκτικό και το συνιστώ σε κάποιον που θέλει ένα φυτό με λίγες σχετικά απαιτήσεις. Έχω παρατηρήσει ότι αν και η ανάπτυξή του είναι μέτρια, και ίσως στην αρχή δε φαίνεται να μεγαλώνει και πολύ, σιγά-σιγά φτάνει σε μεγάλο μέγεθος.
θεραπευτικές ιδιότητες: Εκτός από τη χρήση της ως καλλωπιστικό, η λεβαντινη έχει και φαρμακευτικές χρήσεις, μολονότι χρησιμοποιείται σπανιότερα σε σχέση μ’άλλα φαρμακευτικά φυτά. Το έγχυμα ή αφέψημα των φύλλων και των ανθέων έχει χρησιμοποιηθεί ως αντισπασμωδικό, τονωτικό, ανθελμυνθικό κι εμμηναγωγό. Η σκόνη του ξερού φυτού έχει χρησιμοποιηθεί σ’επιθέματα πάνω σε πληγές και τσιμπήματα εντόμων για την ταχύτερη επούλωσή τους. Τέλος δεματάκια ξερών κλαδιών αυτού του φυτού ανάμεσα σε ρούχα διώχνουν αποτελεσματικά το σκόρο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου