Τετάρτη 28 Αυγούστου 2013

Αγαύη η αμερικανική (Αθάνατος)

Αγαύη η αμερικανική (Αθάνατος) ένα πολύ συνηθισμένο φυτό
Αθάνατος στο στερνό του άνθισμα...
Eπιστημονική Oνομασία: 
Agave Americana


Κοινή ονομασία φυτών, του γένους αγαύη, της οικογένειας των αμαρυλλιδών. Το γένος έχει πάρα πολλά είδη (περίπου 300 είναι γνωστά), που κατάγονται από τις ξερές και άγονες περιοχές του Μεξικού, των Ηνωμένων Πολιτειών και των Αντιλών. Ήταν από τα πρώτα φυτά που έφεραν στην Ευρώπη, κατά το 16ο αι., οι πρώτοι επισκέπτες της Αμερικής. Είναι φυτό μεγαλόπρεπο στην εμφάνιση, αυτό άλλωστε σημαίνει και το όνομά του, που είναι ομηρική λέξη (αγαυός = μεγαλοπρεπής) και πολύ χρήσιμο. Οι Μεξικανοί παρασκευάζουν από το χυμό του τα γνωστά οινοπνευματώδη ποτά "πούλκβε" και "μέλκα". Από ορισμένα άλλα είδη, όπως την αγαύη τη σιζαλανή, βγαίνουν οι κλωστές "σιζάλ", με τις οποίες κατασκευάζονται σκοινιά, βούρτσες, ακόμα και δαντέλες ή άλλα εργόχειρα. Το κλίμα της Ευρώπης και ειδικά των παραμεσόγειων περιοχών αποδείχτηκε πολύ ευνοϊκό για τον αθάνατο, που όχι μόνο εξαπλώθηκε πολύ γρήγορα, αλλά ζει και περισσότερο χρόνο από όσο ζούσε στην πατρίδα του. Έτσι, ενώ στο Μεξικό ανθίζει, καρποφορεί και πεθαίνει στο δέκατο χρόνο της ηλικίας του, στις δικές μας περιοχές ζει από 20 μέχρι 100 χρόνια. Στην Ελλάδα το πιο γνωστό είδος είναι η αγαύη η αμερικανική και αυτό στην ουσία ονομάζουμε αθάνατο. Το όνομα αυτό το οφείλει στη μακροζωία του και στον περίεργο βιολογικό κύκλο του. Ο αθάνατος για πολλά χρόνια ζει χωρίς να ανθίζει. Βγάζει στην αρχή μακριά παχιά φύλλα από το έδαφος, που σχηματίζουν ρόδακα. Κατόπι από το κέντρο βγαίνει ένας χοντρός βλαστός, που ψηλώνει σε πολύ γρήγορο διάστημα σε πέντε ή και δέκα μέτρα. Τότε σε αρκετό ύψος από τη βάση βγαίνουν τα κλαδιά, που έχουν τα άνθη και σχηματίζουν κάτι σαν πολυέλαιο. Μετά από την άνθιση και την καρποφορία, ολόκληρος ο βλαστός πεθαίνει, αλλά το φυτό διατηρείται στη ζωή, γιατί πολλαπλασιάζεται με υπόγειες παραφυάδες.
Συστατικά-χαρακτήρας: Περιέχει γλυκοσίδια (αγαμενοσίδη Α και Β) και τη στεροειδή σαπωνίνη, βισντεμοσίδη. Τα άνθη, τα φύλλα, οι μίσχοι, οι ροσέτες και ο χυμός του Αθανάτου είναι εδώδιμα. Η καρδιά του φυτού είναι εν μέρει κάτω από το έδαφος. Είναι πλούσια σε σακχαρίνη και τρώγεται αν ψηθεί. Είναι γλυκιά και θρεπτική αλλά μάλλον ινώδης.
Άνθιση – συλλογή – χρησιμοποιούμενα μέρη: Όπως αναφέραμε το φυτό ανθίζει μία φορά στη ζωή του. Όλα τα μέρη του φυτού μπορούν να χρησιμοποιηθούν φρέσκα ή αποξηραμένα για θεραπευτικούς λόγους. Οι μίσχοι εμφανίζονται το καλοκαίρι πριν την τελική άνθιση. Ψημένοι έχουν γλυκιά γεύση. Τα φύλλα μαζεύονται χειμώνα και άνοιξη όταν είναι γεμάτα χυμούς για φάγωμα. Τα φύλλα ορισμένων ειδών (Agave rigida var. sisalana, sisl hemp., Agave decipiens, False Sisal Hemp. Agave Americana) παράγουν ίνες.
Από τον σπόρο φτιάχνεται αλεύρι που χρησιμοποιείται για να δένει τις σούπες ή για ψωμί. Το απόσταγμα των φύλλων και ιδιαίτερα της ρίζας (με σιγανό βράσιμο) περιέχει σαπωνίνη και χρησιμοποιείται για την παρασκευή σαπουνιών
Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις: Δρα ως αντισηπτικό, εφιδρωτικό, διουρητικό, καθαρτικό, παυσίπονο (σε οδοντικούς πόνους). Ο χυμός είναι αντισηπτικός, εφιδρωτικός, διουρητικός και ήπια καθαρτικός. Έχει απολυμαντικές ιδιότητες και μπορεί να ληφθεί εσωτερικά για να ελέγξει την αύξηση των σηπτικών βακτηριδίων στο στομάχι και το έντερο.
Τα φύλλα, χάρη στην αντιφλεγμονώδη και καταπραϋντική δράση τους, πολτοποιημένα δίνουν μια θαυμάσια αλοιφή για οξείς ρευματισμούς, ρευματοαρθρίτιδες, οσφυαλγία, πόνους αρθρώσεων, κρυολογήματα και τον έρπη. Η ίδια αυτή αλοιφή σε συνδυασμό με το σινάπι βοηθά ως κατάπλασμα σε περιπτώσεις πνευμονίας. Τότε ο πυρετός πέφτει, γίνεται άφθονη απόχρεμψη και τα πνευμονικά συμπτώματα σταματούν. Χρησιμοποιείται, σε χρόνιες παθήσεις του ήπατος, ίκτερο και καθαρισμό των εντέρων.
Η ρίζα είναι διουρητική και εφιδρωτική. Την είχαν χρησιμοποιήσει στη θεραπεία σύφιλης και γονόρροιας. Το κόμμι που περιέχει η ρίζα και τα φύλλα δρα εναντίον του πονόδοντου.
Το νερό μέσα στο οποίο έχουν βραχεί οι ίνες για μία μέρα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως απολυμαντικό δέρματος κεφαλής και τονωτικό των μαλλιών σε περιπτώσεις τριχόπτωσης.
Έχει εντομοκτόνες και εντομοαπωθητικές ιδιότητες.
Παρασκευή και δοσολογία: Παρασκευάζεται ως έγχυμα. Βάζουμε 2 γραμμάρια λεπτά κομμένα φύλλα σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό και το σκεπάζουμε για 10 λεπτά. Σουρώνουμε και πίνουμε ή το χρησιμοποιούμε για το πλύσιμο του κεφαλιού ως απολυμαντικό και τόνωση των μαλλιών που πέφτουν.
Προφυλάξεις: Ο χυμός από διάφορες ποικιλίες του φυτού, μπορεί να προκαλέσει δερματίτιδα εξ επαφής. Αυτή εκφράζεται με κοκκίνισμα της περιοχής και τη δημιουργία φυσαλίδων στο δέρμα που κρατούν μία με δύο εβδομάδες. Οι φυσαλίδες στο δέρμα μπορεί να εμφανιστούν και πάλι μέσα στη διάρκεια του επόμενου έτους, ακόμη και αν δεν υπάρχουν σημάδια αναφυλαξίας. Το αποξηραμένο φυτό σπάνια προκαλεί τέτοιες αντιδράσεις.
Προσοχή χρειάζονται τα αγκάθια του φυτού που βρίσκεται σε φάση έντονης ανάπτυξης. Αν μας τρυπήσουν βαθιά μπορούν να προκαλέσουν μώλωπα που το μέγεθος του φτάνει τα 6-7 εκατοστά και θα διαρκεί περίπου 2 με 3 εβδομάδες.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου